Moje badania wykazują rosnący problem z rozumieniem. Zaburzenia przetwarzania słuchowego, to prawdziwa epidemia dzisiejszych czasów. Dlaczego?
Podstawowym powodem powstania zaburzeń przetwarzania słuchowego, jest hałas i zbyt duża ilość bodźców wokół rozwijającego się dziecka.
Słyszenie jest wynikiem tysięcy lat ewolucji ukierunkowanej na uzyskanie informacji o otaczającym nas środowisku i efektywnym komunikowaniu się za pomocą mowy.
Ucho ma za zadanie przekazać możliwie pełną informację o otaczającym świecie dźwięków, a zadaniem mózgu jest odpowiednie jej przetworzenie i zinterpretowanie. Możemy więc powiedzieć, że słyszymy mózgiem, a ucho jest ważną, ale tylko częścią układu słuchowego.
Podczas słyszenia zachodzi wiele złożonych i dynamicznych procesów, których ważnym elementem jest czynnik czasu. Prawidłowa percepcja czasu i kolejności zdarzeń akustycznych jest fundamentem dobrego rozumienia mowy. Sygnały akustyczne po zamianie na impulsy nerwowe są pod różnym kątem analizowane i przetwarzane w ośrodkowej części układu słuchowego.
Kiedy jeden lub kilka elementów tej skomplikowanej sieci procesów jest niedojrzały lub zaburzony dziecko ma problemy ze sprawnym komunikowaniem się za pomocą słuchu i mowy. Zaburzenia te najczęściej ujawniają się u dzieci w okresie przedszkolnym lub w pierwszych klasach szkoły podstawowej, kiedy to gwałtownie rosną wymagania stawiane zmysłowi słuchu.
Zgodnie z zaleceniami Amerykańskiego Stowarzyszenia Słuchu i Mowy ASHA, Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego (Centralne Zaburzenia Słuchu) rozpoznaje się w przypadkach, w których co najmniej jedna z poniżej przedstawionych wyższych funkcji słuchowych jest zaburzona:
- lokalizacja źródła dźwięku,
- różnicowanie dźwięków, w tym dźwięków mowy,
- rozpoznawanie wzorców dźwiękowych,
- analiza czasowych aspektów sygnału dźwiękowego,
- umiejętność rozumienia mowy zniekształconej.
Proponujemy dwie metody treningu słuchowego stosowanego dla dzieci, młodzieży i dorosłych z trudnościami w słuchaniu, mówieniu i pisaniu:
Neuroflow ATS – aktywny trening słuchowy i Johansen IAS – indywidualna stymulacja słuchu.
Zaletą metod jest:
- dostępność dla osób mieszkających daleko od dużych ośrodków, gdyż ma miejsce w domu dziecka,
- to, że odbywa się w przyjaznym, bezpiecznym, domowym otoczeniu, co jest istotne dla wielu dzieci np. z autyzmem,
- nie ma konieczności rezygnowania z innych form terapii, jakimi objęte jest dziecko w tym samym czasie.
Trening słuchowy w stałym rytmie dnia, odpowiednia ilość snu i ograniczony dostęp hałasu zdecydowanie poprawia funkcjonowanie dziecka z zaburzeniami wyższych funkcji słuchowych.
O metodach
Trening słuchowy – Johansen IAS – Stymulacja słuchowa wg dr Kjelda Johansena
Twórcą treningu jest dr Kjeld Johansen – duński nauczyciel i psycholog, dyrektor Bałtyckiego Laboratorium Badań Nad Dysleksją. Wykładowca na Uniwersytecie Pedagogicznym w Kopenchadze.
Stymulacja słuchowa wg dr Kjelda Johansena poprawia nie tylko przetwarzanie bodźców słuchowych, ale również:
- zdolność utrzymywania uwagi i koncentracji na wypowiedziach ustnych,
- czytanie,
- rozumienie mowy,
- artykulację,
- komunikację,
- samoocenę,
- harmonizuje napięcie mięśniowe co wpływa na postawę ciała,
- utrzymanie równowagi,
- koordynację ruchów,
- motorykę.
Trening słuchowy Neuroflow® jest aktywną formą treningu. Wymaga od dziecka skupienia uwagi, aby jak najlepiej odpowiadało na stawiane przed nim zadania. Stopień trudności zadań jest dostosowywany do możliwości dziecka i zmienia się w sposób adaptacyjny, co oznacza, że gdy dziecko odpowiada prawidłowo, system utrudnia mu zadanie, a gdy odpowiada nieprawidłowo – ułatwia.
W naszej pracy zazwyczaj zalecamy słuchanie muzyki o stałej porze przed zaśnięciem, w takim przypadku dziecko zasypia podczas słuchania i taki jest nasz cel. Mózg pracuje przez całą dobę, nie robi sobie odpoczynku, a taki model treningu stabilizuje rytm dnia i wydłuża sen dziecka. Wypoczęte i zregenerowane dziecko zmienia swoje zachowanie.
Diagnozę wyższych funkcji słuchowych proponujemy również dorosłym. Zdarza się, że trening słuchowy realizuje rodzic i dziecko. To bardzo pomaga w zrozumieniu swojego dziecka i samego siebie.
Anna Dobosz – autorka programu Dobry Start od Poczęcia